Basisprincipes freinetonderwijs

Al werkend, lezend en reizend kwam Célestin Freinet tot een aantal uitgangspunten en technieken.

• De ervaringen en belevingen van de leerlingen vormen een vertrekpunt van het onderwijs, waarna de leerkracht en de groep ervoor zorgen dat er zinvol gewerkt wordt.
• Leren is: het al handelend experimenteren, zoeken en ontdekken waarbij zelfgevonden mogelijkheden in een nieuw verband gezet worden.
• Het werk van de leerlingen moet plaatsvinden in een zinvolle context.
• De opvoeding op school staat niet los van de maatschappij. Opvoeding vindt plaats door democratisch/ coöperatief overleg.

In de praktijk:

Freinetonderwijs is een houding die bepaalt hoe je als mensen met elkaar omgaat. Een houding die gebaseerd is op de basisprincipes. Kenmerkend is ook het respect voor de mening van kinderen, van ouders, van collega’s, …

Iedereen wordt als deelnemer in de schoolgemeenschap serieus genomen. Ook kinderen kunnen hun mening geven, ongeacht hoe groot of sterk ze zijn.Als men van elkaars meningen, gedachten en beweegredenen op de hoogte is, raakt men betrokken bij de school. Binnen die openheid ontstaat de ruimt om te leven, te experimenteren, fouten, te maken, te ontdekken, te leren.

Hierbij ontstaan in de dagelijkse praktijk nieuwe werkvormen, organisatie- en andere technieken. De Freinettechnieken zijn niet in regels vastgelegd. Het zijn eerder handvaten die door iedereen ingevuld kunnen worden. De technieken ondersteunen, overlappen elkaar voortdurend en worden ook steeds aangepast aan de veranderende maatschappij. Freinetonderwijs is net als onze maatschappij, steeds in beweging.

Freinettechnieken

Praatronde/kring

Elke schooldag begint met een praatronde in de kring. Nieuwtjes worden uitgewisseld en kunnen leiden tot projecten, onderzoeken of andere activiteiten. Leerlingen brengen de wereld in de klas.

De praatronde verloopt volgens afspraken die vanaf het begin van het schooljaar verder groeien. Leerlingen leren steeds meer verantwoordelijkheid binnen de kring op te nemen. Ze oefenen om een praatronde te leiden. Ook het maken van een neerslag van de ronde wordt ingeoefend.

Project/onderzoek

Tijdens onderzoek of projectwerking worden sommige onderwerpen dieper onderzocht. Dat kan individueel of in groep gebeuren.
Aan de hand van goede onderzoeksvragen gaat men gericht aan de slag. Afgewerkte projecten of onderzoeken worden ook aan elkaar voorgesteld. Wat geleerd werd wordt gedeeld aan de volledige groep.

Ateliers/werkwinkels

Werkwinkels worden georganiseerd in kleine groepjes met kinderen uit verschillende klassen. Jonge kinderen leren er van ouderen, en omgekeerd. De kinderen kiezen waar ze aan deelnemen. Leerkrachten, ouders, grootouders en soms andere leerlingen zorgen voor de invulling en begeleiding van de werkwinkels. Alle talenten komen zo naar boven.

Planning

Van bij de kleuters wordt er reeds met dag- en weekplanningen gewerkt. Kinderen leren zo grip te krijgen op tijd en leren ze hun werk plannen. Er moet hierbij rekening gehouden worden met vaste activiteiten alsook met veranderende activiteiten.

Vrije tekst

Teksten in freinetklassen zijn dé spil van het taalonderwijs. De kinderen schrijven over de eigen  of klasbelevingen. De teksten verschillen dus fundamenteel van een ‘vrij opstel’ omdat er absoluut geen enkele verplichting qua onderwerp aan vasthangt. 

In de kleuterklas wordt daar ook al mee gestart. Naar aanleiding van een vrije tekening, vertellen ze er ook een verhaal bij, die de leerkracht dan neerschrijft op die tekening. Die verhalen die opgetekend werden, kunnen later opnieuw opgeroepen worden door de leerkracht of de ouders.

De vorm hierbij wordt door de kinderen zelf gekozen. De gemaakte teksten worden voorgelezen, teksten worden gebruikt voor tekstbesprekingen, teksten worden verder uitgediept. Dit alles maakt taal voor de kinderen een zinvolle, motiverende en in het schoolwerk geïntegreerde aangelegenheid.

Kinderen ervaren dat het de moeite waard is om te leren schrijven en dat het niet alleen een techniek is die je voor school leert. Ze leren schrijven om voor zichzelf dingen vast te leggen of om anderen iets te vertellen, etc.....

Koligogo

We openen de week steevast met onze Koligogo. Tijdens dit gezellige moment verwelkomen we elkaar en blikken we al even vooruit naar de komende week. Wie gaat op uitstap? Staan er werkwinkels op de agenda? Wie is er deze week jarig? We delen het allemaal!

We maken ook even tijd om de pluimen en donderwolken van de vorige week in de groep te gooien. Op die manier willen we kinderen, ouders of personeelsleden die zich extra hard inzetten belonen voor hun engagement.

Koliboem

Tijdens een Koliboem zetten alle klassen hun werking in de bloemetjes. Iedere groep stelt op een ludieke manier voor wat er in hun klas leeft. De kinderen staan hierin centraal. Iedereen krijgt de kans om zijn of haar talenten in te zetten om er een boeiend spektakel van te maken.

De Koliboem wordt 1 keer per maand georganiseerd. Elke maand bereidt een andere klas de presentatie voor, zo krijgen alle kinderen, van de kleuters tot de oudsten, de kans om een evenement te leiden voor de hele school én alle nieuwsgierige ouders. Leiding nemen, samenwerken, een grote groep toespreken... allemaal vaardigheden waar onze kinderen grote groeikansen in krijgen!